Każdego roku kilka tysięcy Polaków trafia do szpitala z objawami przedawkowania leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Wielu z nas nie ma bowiem pojęcia, w jaki sposób przyjmować tego typu preparaty, by sobie nie zaszkodzić.
W przypadku pojawienia się bólu należy sięgnąć po preparat, który zawiera jedną z substancji czynnych odpowiedzialnych za jego uśmierzenie - z reguły jest to Paracetamol lub Ibuprofen. Należy przy tym pamiętać, że konieczne jest kierowanie się zasadą, że gdy lek z jedną substancją czynną nie zadziała, powinno się przyjmować lek z innym składnikiem zamiast dodatkowej dawki leku zażytego po raz pierwszy. Postępowanie takie może bowiem doprowadzić do przedawkowania i do zatrucia organizmu.
Paracetamol
Paracetamol jest jedną z najbezpieczniejszych substancji o działaniu przeciwbólowym. Mogą go przyjmować nawet kobiety ciężarne, karmiące piersią oraz niemowlęta. Lek ten w zalecanych dawkach jest nietoksyczny, jednakże jego przedawkowanie może doprowadzić do uszkodzenia wątroby i nerek na skutek pojawienia się niebezpiecznego dla zdrowia i życia metabolitu paracetamolu.
Objawami przedawkowania paracetamolu są:
- nudności,
- bóle brzucha w okolicy wątroby,
- utrata apetytu,
- bladość skóry,
Objawy te mogą wystąpić już po przekroczeniu dawki 4g paracetamolu w ciągu doby. W razie ich wystąpienia należy natychmiastowo udać się do lekarza.
Przyjmując leki przeciwbólowe z paracetamolem, należy zwrócić uwagę również na to, jakie substancje czynne znajdują się w innych przyjmowanych w tym czasie lekach. Dodatkowe dawki paracetamolu można bowiem przyjąć, sięgając po środki z:
- kwasem acetylosalicylowym,
- fenylefryną,
- pseudoefedryną,
- kofeiną,
- kodeiną,
- czy nawet witaminą C.
Należy pamiętać, że paracetamolu nie powinno się przyjmować bez kontroli lekarskiej przez czas dłuższy niż 3 dni u dzieci i 5 dni u dorosłych.
Nie tylko w dolegliwościach bólowych
W sytuacji, gdy potrzebujemy leku o działaniu nie tylko przeciwbólowym, ale i przeciwzapalnym, paracetamol nie będzie wyborem wystarczającym. Należy wtedy bowiem sięgnąć po niesteroidowe leki przeciwzapalne, wśród których najpopularniejsze są:
- kwas acetylosalicylowy,
- ketoprofen,
- ibuprofen,
Leki tego typu wydawane są bez recepty, jednakże nigdy nie powinno się przyjmować ich bez kontroli lekarskiej przez okres dłuższy niż 3 dni. Środki te przyjmuje się podczas jedzenia, gdyż w ten sposób zmniejsza się możliwość wystąpienia działań niepożądanych - zwykle dotyczą one dolegliwości ze strony układu pokarmowego, dlatego nie powinny zażywać ich osoby cierpiące na skazę krwotoczną i wrzody żołądka.
Działania niepożądane - jak ich uniknąć?
Leki przeciwbólowe bez recepty należy zażywać ostrożnie. W żadnym wypadku nie wolno jest przekraczać zalecanej dawki dobowej i jednorazowej bez wyraźnego zalecenia lekarskiego. Informacje o tym, jaką dawkę leku można przyjąć jednorazowo i jaka jest jej dopuszczalna wielkość w ciągu doby poinformuje nas farmaceuta. Informacje te znajdziemy także w ulotce dołączonej do opakowania leku.
Gdy odczuwamy ból i weźmiemy lek, musimy też poczekać około 30-60 minut aż specyfik zacznie działać. W tym czasie nie powinniśmy ponawiać dawki leku, a jeżeli okaże się on nieskuteczny - możemy sięgnąć po środek z inną substancją czynną. W sytuacji, gdy przyjęcie różnych substancji czynnych również nie sprawi, że ból minie, należy udać się do lekarza.
Warto też pamiętać, że zbyt długie przyjmowanie leków przeciwbólowych z jedną substancją czynną lub przekraczanie ich dawek dobowych, może doprowadzić do uodpornienia się organizmu na działanie środka. Będzie to wiązało się z brakiem wrażliwości na działanie leków z danej grupy w przyszłości.
